คำถามที่พบบ่อย

เนื่องจากถ้วยอนามัยเป็นวัสดุที่สามารถนำกลับมาใช้ใหม่ได้หลายครั้ง และมีอายุการใช้งานที่นาน ความแตกต่างของแต่ละยี่ห้อจึงขึ้นกับวัสดุซึ่งมีหลายประเภท เช่น ซิลิโคนหรือวัสดุประเภทยาง ซึ่งต้องมีขนาด ความแข็งและความยืดหยุ่นของวัสดุแตกต่างกัน แต่ควรมีความพอดีและผ่านการรับรองมาตรฐานความปลอดภัยทางการแพทย์ เพื่อให้เหมาะสมกับการนำไปใช้ รวมไปถึงกระบวนการในการบรรจุภัณฑ์ที่ควรจะสะอาดและได้มาตรฐานค่ะ

ด้วยว่าผู้หญิงไทยหลายท่านอาจจะยังไม่รู้จัก หรือยังเกิดความลังเลที่จะเริ่มเปลี่ยนมาใช้ถ้วยอนามัย จึงยังมีจำนวนผู้ใช้ในประเทศไทยไม่มาก แต่ถ้วยอนามัยมีความนิยมใช้กันในต่างประเทศทั่วโลกมานานแล้ว และกระแสการลดขยะและรักษ์สิ่งแวดล้อมที่มากขึ้นในปัจจุบัน ทำให้เริ่มมีผู้หญิงไทยหันมาใช้ถ้วยอนามัยกันมากขึ้นเรื่อยๆค่ะ

ในคุณผู้หญิงหลายท่านอาจจะมีความกลัวที่จะเริ่มใช้ โดยเฉพาะในครั้งแรกที่มีการสอดใส่ ซึ่งอาจมีเพียงปัญหาในการปรับตัวช่วงแรกและอาจใช้เวลาเริ่มต้นพอสมควรในหลายๆท่านค่ะ

เนื่องจากช่องคลอดมีความสามารถในการยืดและขยายออกเพื่อรองรับสิ่งที่เข้าไปข้างในได้ และสามารถกลับคืนสภาพเดิม เมื่อสิ่งนั้นๆ ถูกดึงออกมา ดังนั้นการใช้ถ้วยอนามัยจึงไม่ได้ทำให้ช่องคลอดมีความเปลี่ยนแปลงไป หรือทำให้ช่องคลอดยืดตัวจนส่งผลต่อความรู้สึกทางเพศค่ะ

ปกติแล้วการใส่ถ้วยอนามัยจะไม่ขัดขวางการขับถ่ายของผู้ใส่แต่อย่างใด สามารถใส่ในขณะขับถ่ายได้เลยค่ะ แต่อาจมีบ้างที่ตัวถ้วยทำให้การขับถ่ายอุจจาระยากขึ้นเล็กน้อย เนื่องจากการใส่ถ้วยอนามัยทำให้มีพื้นที่ในช่องเชิงกรานน้อยลง และหลังจากขับถ่ายเสร็จ อย่าลืมตรวจเช็คตำแหน่งของถ้วยอนามัยว่าอยู่ตำแหน่งเดิมหรือไม่นะคะ

เนื่องจากถ้วยอนามัยสามารถใช้ได้นานถึง 12 ชั่วโมง จึงสามารถใช้ในช่วงนอนหลับกลางคืนได้แทนการใช้ผ้าอนามัยแบบหนาหรือผ้าอนามัยแบบสอดได้ โดยไม่มีปัญหาซึมเปื้อนเวลาพลิกตัวนอนค่ะ อย่างไรก็ตามควรรีบดึงถ้วยอนามัยออกมาทำความสะอาดหลังจากตื่นนอนด้วยนะคะ

จริงๆแล้วขนาดของถ้วยอนามัยที่เหมาะสม ขึ้นอยู่กับปัจจัยหลายอย่างด้วยกันค่ะ อาทิเช่น อายุ ความยาวของช่องคลอด ปริมาณของประจำเดือน ความแข็งแรงของกล้ามเนื้อ เป็นต้น แต่สำหรับคำแนะนำเบื้องต้น ในหญิงที่ยังอายุน้อยประมาณไม่เกิน 30 ปี ไม่เคยมีเพศสัมพันธ์ หรือไม่เคยผ่านการคลอดมาก่อน แนะนำให้เริ่มใช้ที่ขนาดเล็กก่อนค่ะ หากไม่เพียงพอหรือขนาดไม่พอดี จึงค่อยเปลี่ยนเพิ่มขนาด แต่ในหญิงที่เคยผ่านการคลอดมาแล้ว หรือมีประจำเดือนปริมาณมากในแต่ละครั้ง การเลือกใช้ถ้วยขนาดใหญ่เป็นทางเลือกที่เหมาะสมกว่าค่ะ

1. เลือกจากขนาดความลึกของช่องคลอด
ใช้นิ้วชี้ สอดเข้าไปในช่องคลอด ถ้าสอดได้สุดนิ้วใช้ size ไหนก็ได้
ถ้าสอดได้แค่ 2 ข้อหรือน้อยกว่า ใช้ size min เท่านั้นค่ะ

2. เลือกจากปริมาณการมาของประจำเดือน

วันที่มามากใช้ถ้วย size Max
วันที่มาน้อยใช้ถ้วย size Min 

เป็นไปได้ค่ะ หากเลือกใช้ถ้วยอนามัยที่มีขนาดเล็กเกินไป แม้จะใส่ง่ายกว่า แต่อาจจะมีปัญหาในการรั่วซึมหรือหลุดเวลาเคลื่อนไหวกระเทือนแรงๆ หรือออกแรงเบ่งได้ ในกรณีที่คุณผู้หญิงมีช่องคลอดลึก ความไม่พอดีอาจส่งผลให้ถ้วยอนามัยเข้าลึกเกินไปจนเอาออกยากได้ค่ะ

หากเลือกไซส์ของถ้วยอนามัยที่เล็กเกินไปอาจทำให้ขอบของถ้วยไม่แนบสนิทกับผนังช่องคลอด ซึ่งเป็นไปได้ว่าอาจเกิดการรั่วซึมของเลือดประจำเดือนออกมาทางด้านข้างของถ้วยได้ค่ะ และอาจหลุดง่ายได้ค่ะ ทั้งนี้หากปริมาณของเลือดประจำเดือนยังมีไม่มากก็อาจไม่เกิดปัญหาดังกล่าวค่ะ

แนะนำให้เลือกใช้ถ้วยอนามัยที่มีขนาดเหมาะสมกับสรีระของเราจะดีที่สุดค่ะ เพราะหากใช้ขนาดที่ใหญ่จนเกินไป นอกจากจะลำบากในการใส่ ใส่ยาก ใส่ไม่เข้า หรือ เกิดความรู้สึกหน่วงเวลาใส่อยู่ได้ค่ะ ดังนั้นกรณีที่มีประจำเดือนมามาก ควรใช้วิธีถอดออกมาเททิ้งบ่อยๆจะดีกว่าค่ะ และหากปริมาณของประจำเดือนมามากผิดปกติ แนะนำให้ปรึกษาสูตินารีแพทย์ เพื่อตรวจสาเหตุเพิ่มเติมด้วยนะคะ

จำนวนของถ้วยอนามัยขึ้นอยู่กับไลฟ์สไตล์ของแต่ละบุคคลค่ะ ในหลายท่านอาจจะยังชินกับการใช้ผ้าอนามัยเป็นประจำ ก็สามารถมีถ้วยอนามัยเก็บไว้ 1-2 ชิ้น สำหรับวันมามากที่ต้องการออกกำลังกายหนักๆ หรือว่ายน้ำพอดี ซึ่งจะช่วยลดความกังวล ใช้ชีวิตง่ายขึ้น และเพิ่มระดับคุณภาพชีวิตได้อีกค่ะ และในคุณผู้หญิงหลายๆท่านที่ต้องการเปลี่ยนมาใช้ถ้วยอนามัยแทนที่วิธีการอื่น สามารถนำถ้วยอนามัยที่ใช้เสร็จแล้วมาทำความสะอาดแล้วใช้ใหม่ได้ค่ะ ซึ่งอาจซื้อเก็บไว้ใช้ตามจำนวนวันของการมีประจำเดือน หรือทำความสะอาดให้ทันใช้ในแต่ละรอบเดือนก็ได้ค่ะ

เนื่องจากวัสดุที่เป็นซิลิโคน เมื่อผ่านการใช้ไปนานๆ มักจะมีการเปลี่ยนสีออกเหลืองๆมากขึ้น แต่ไม่ได้มีผลต่อคุณภาพของถ้วยอนามัย หากพบว่าถ้วยอนามัยมีความยืดหยุ่นที่เปลี่ยนแปลง ไม่คืนรูปง่ายเหมือนเดิม หรือมีการรั่ว แนะนำให้เปลี่ยนชิ้นใหม่ค่ะ ซึ่งส่วนใหญ่ถ้วยอนามัยจะมีอายุการใช้งานหลายปี และอาจนานได้ถึง 10 ปีค่ะ

ระยะเวลาแนะนำการใส่ในวันประมาณ 6-12 ชั่วโมงค่ะ คุณผู้หญิงสามารถใส่นอนข้ามคืนได้แต่ควรนำออกมาทำความสะอาดหรือเทออกที่ 12 ชั่วโมง เพื่อความสะอาดคุณผู้หญิงสามารถนำมาทำความสะอาดได้ 2-4 ครั้งต่อวันค่ะ

แนะนำให้ถอดถ้วยอนามัยออกก่อนการมีเพศสัมพันธ์ เพื่อไม่ให้ขัดขวางการดำเนินกิจกรรมทางเพศ แต่หากไม่ต้องการถอดถ้วยอนามัยออก ก็สามารถใช้วิธีปลุกเร้าอารมณ์วิธีอื่นแทนได้ค่ะ เช่น การจูบ การกระตุ้นที่คลิตอริส หรือ การ Oral sex เป็นต้น

• หลังจากล้างมือให้สะอาดแล้ว นำถ้วยอนามัยมาหล่อลื่นด้วยน้ำสะอาดหรือสารหล่อลื่น เช่น เจลหรือน้ำมันมะพร้าว 

• พับปากถ้วยอนามัยลงด้านหนึ่งให้แบนค่ะ แล้วพับให้เรียวก่อนสอด ซึ่งวิธีการพับหลายแบบตามวิธีที่ถนัดและเหมาะกับสรีระ เช่น พับแบบ punch-down, พับแบบ 7-fold เป็นต้น จากนั้นนั่งยองๆ กางขาออกแล้วสอดใส่ถ้วยที่พับเข้าไปภายในช่องคลอด พยายามผ่อนคลาย แล้วใช้นิ้วดันถ้วยเข้าไปภายใน

• หมุนถ้วยอนามัยเล็กน้อย ให้ถ้วยคลายตัวคืนรูป จะมีเสียงดัง “ป็อป” จากข้างใน ซึ่งถ้าใส่ถูกและลึก
  พอขอบของถ้วยจะแนบสนิทกับผนังช่องคลอด ป้องกันการรั่วไหลของประจำเดือนทางด้านข้าง ซึ่งสามารถใช้นิ้วสอดตรวจเช็คตามขอบถ้วยว่าแนบสนิทกับผนังช่องคลอดดีหรือไม่ และลองดึงก้านของถ้วยจะรู้สึกเหมือนมีแรงดูดไว้ ในกรณีที่ถ้วยยังคลายตัวไม่สุด อาจกระโดดเบาๆ ช่วยให้ถ้วยคืนรูปได้ค่ะ 

สาเหตุในการใส่ถ้วยอนามัยไม่ได้มีหลายปัจจัยค่ะ หลักๆในผู้ที่เพิ่งเริ่มต้นใช้เป็นครั้งแรกมักจะเกิดจากความกลัวและยังลังเลในการใส่ค่ะ ทำให้เกิดอาการเกร็งและวิตกกังวลในขณะที่พยายามใส่ แนะนำให้พยายามผ่อนคลายกล้ามเนื้อ หายใจเข้าลึกๆ เริ่มใส่ในท่านั่งยองๆ และมีการหล่อลื่นถ้วยอนามัยก่อนใช้ เพื่อให้สอดใส่ได้ง่ายขึ้นค่ะ นอกจากนี้ในช่วงที่หัดใส่ถ้วยอนามัยแนะนำให้ฝึกที่บ้านจนชินเสียก่อนและหากหัดใส่ในช่วงกำลังมีประจำเดือนก็ระวังจะเลอะเทอะด้วยนะคะ

การใส่ถ้วยอนามัยเข้าไปในช่องคลอดแนะนำให้มีการหล่อลื่นก่อนการใส่ด้วยน้ำสะอาดหรือเจลหล่อลื่น เพื่อให้สอดใส่ได้ง่ายขึ้นและลดโอกาสเกิดการถลอกจากการเสียดสีของถ้วยอนามัยกับผนังช่องคลอด มีโอกาสที่จะติดเชื้อในบางรายได้ค่ะ และอย่าลืมล้างมือให้สะอาด ตัดเล็บให้สั้นก่อนการใส่นะคะ

ในการใส่ถ้วยอนามัยแต่ละครั้ง จะต้องพับปากถ้วยให้มีขนาดเล็กเพื่อให้สะดวกในการสอดใส่ค่ะ มีวิธีการพับปากถ้วยหลายวิธีซึ่งไม่มีความแตกต่างกันในจุดประสงค์การใส่ ขึ้นกับความถนัดของคุณผู้หญิงแต่ละท่าน ได้ทดลองหาวิธีการใส่หลายๆแบบที่สะดวกและง่ายที่สุดค่ะ

หลังจากใส่ถ้วยอนามัยเข้าไปแล้ว จะได้ยินเสียง “ป็อป” จากการคืนรูปกางออกของซิลิโคนค่ะ หากไม่ได้ยินเสียงอาจถอดออกมาใส่ใหม่ หรือใช้นิ้วตรวจสอบบริเวณขอบถ้วยว่าแนบสนิทหรือยัง และลองดึงก้านของถ้วยลงดู หากใส่เข้าพอดีจะมีแรงต้านไม่ให้ดึงออกง่ายค่ะ

หากในขณะใส่ถ้วยอนามัย เกิดความรู้สึกไม่สบาย เป็นไปได้ว่าถ้วยอนามัยอาจไม่ได้อยู่ในตำแหน่งที่เหมาะสมค่ะ แนะนำให้ลองถอดออกมาแล้วใส่ใหม่อีกครั้งหนึ่งดูก่อนค่ะ หากหลังถอดถ้วยออกมาแล้วอาการหายไปสาเหตุน่าจะมาจากการใส่ถ้วย แต่หากยังคงมีอาการอยู่ต่อเนื่องอาจมาจากสาเหตุอื่นได้ค่ะ 

• ล้างมือให้สะอาดก่อนเอาถ้วยอนามัยออก โดยใช้นิ้วหัวแม่มือและนิ้วชี้ สอดเข้าไปภายในช่องคลอด เพื่อจับก้านของถ้วยแล้วค่อยๆ ดึงออกมาช้าๆ ซึ่งคุณผู้หญิงสามารถออกแรงเบ่งช่วยให้ออกมาได้ง่ายขึ้นค่ะ
  
  
• จับบริเวณกระเปาะแล้วดึงลงเพื่อถอดออกมา โดยค่อยๆดึงออก ใช้นิ้วประคองก้นถ้วยไว้ ระวังไม่ให้ประจำเดือนเลอะเปรอะเปื้อน
  
  
• เทของเหลวภายในถ้วยอนามัยออก แล้วนำถ้วยไปทำความสะอาดค่ะ

ถ้วยอนามัยจะไม่ติดค้างอยู่ด้านในค่ะ คุณผู้หญิงไม่ต้องกังวล ในการถอดถ้วยอนามัยครั้งแรกๆ อาจจะเกิดความรู้สึกแปลกๆ ไม่ชินได้ค่ะ คุณผู้หญิงต้องพยายามผ่อนคลายกล้ามเนื้อและหายใจเข้าลึกๆ จากนั้นนั่งอยู่ในท่านั่งยองๆ แล้วค่อยๆ บีบกระเปาะถ้วยส่วนล่างแล้วดึงออกมาเบาๆ ร่วมกับการเบ่งหรือเกร็งหน้าท้องจะช่วยให้ถ้วยออกมาง่ายขึ้นคะ และอาจใช้วิธีหมุนหรือขยับถ้วยไปมาด้วย หรือในบางท่านอาจรอได้จนถึง 12 ชั่วโมงซึ่งถ้วยมีแนวโน้มลงมาตามแรงโน้มถ่วงของโลกและถอดออกได้ง่ายขึ้นค่ะ

คุณผู้หญิงเปลี่ยนท่ามาเป็นท่านั่งยองๆ แล้วลองดึงถ้วยดูใหม่ค่ะ อาจเพิ่มแรงดันในช่องท้องด้วยการออกแรงเบ่งคล้ายการเบ่งอุจจาระ จะช่วยให้ถ้วยออกง่ายขึ้นค่ะ แต่หากยังไม่สามารถถอดออกได้ ให้ขอความช่วยเหลือจากคุณหมอค่ะ อย่าใส่สิ่งของหรือสอดเข้าไปเพื่อดึงออกเด็ดขาดนะคะ เพราะอาจเกิดปัญหาอื่นตามมาได้

ก้านของถ้วยอนามัยมีไว้ใช้เพื่อให้สะดวกในการดึงออกค่ะ ซึ่งหากพบว่าก้านยาวเกินไปจนเกิดความรำคาญแนะนำให้ค่อยๆ ตัดออกสั้นๆทีละนิดแล้วทดลองใส่ จนกระทั่งไม่เกิดความรำคาญค่ะ แต่อย่าตัดจนสั้นจนเกินไปนะคะ จะเอาออกยาก

อาจเกิดได้จากหลายสาเหตุ เช่น การใส่ถ้วยอนามัยที่ยังไม่ถูกวิธีหรือขนาดของถ้วยอนามัยเล็กเกินไป  ทำให้ขอบของถ้วยไม่แนบสนิทกับผนังช่องคลอดจึงทำให้มีเลือดประจำเดือนรั่วออกทางด้านข้างได้ค่ะ

เนื่องจากถ้วยอนามัยเป็นซิลิโคนที่สามารถทนความร้อนได้สูง จึงแนะนำให้ฆ่าเชื้อด้วยการต้มในน้ำเดือดนานประมาณ 3-5 นาที ก่อนนำมาใช้ค่ะ

อาจเลือกวิธีการฆ่าเชื้อแบบอื่นได้หลายวิธีค่ะ เช่น การอบไอน้ำร้อนๆ การอบรังสี UVC หรือใช้เครื่องอบฆ่าเชื้อขวดนมเด็กก็ได้ค่ะ

หากจำเป็นต้องเปลี่ยนหรือเทเลือดประจำเดือนทิ้งในช่วงระหว่างวัน สามารถนำออกมาล้างด้วยน้ำสะอาด หรือล้างด้วยสบู่ก่อนการใส่ใหม่ได้ค่ะ แต่หากไม่สะดวก เช่น อยู่ในพื้นที่ที่ไม่มีน้ำสะอาดอาจใช้กระดาษเปียกสำหรับฆ่าเชื้อหรือกระดาษชำระทำความสะอาดเพื่อใช้ใหม่ได้ชั่วคราวค่ะ และควรนำออกมาทำความสะอาดอีกครั้งหลังกลับถึงบ้าน ซึ่งแนะนำในกรณีฉุกเฉินเท่านั้นค่ะ

แนะนำเป็นสบู่อ่อนๆ สำหรับจุดซ่อนเร้นจะเหมาะสมค่ะ เพื่อป้องกันการแพ้หรือระคายเคืองในจุดซ่อนเร้นจากสบู่ที่มีฤทธิ์รุนแรงได้ค่ะ

เพื่อสุขอนามัยในการใช้ แนะนำให้ทำความสะอาดอย่างสม่ำเสมอเท่าที่บ่อยได้ค่ะ ซึ่งในคุณผู้หญิงที่มีถ้วยอนามัยหลายชิ้น สามารถล้างน้ำแล้วเก็บไว้ต้มพร้อมกันเพื่อความสะดวกมากขึ้นได้ค่ะ

ควรเก็บถ้วยอนามัยในที่สะอาด หรือถุงที่ระบายอากาศได้ดีเพื่อป้องกันการอับชื้นค่ะ

เพื่อความมั่นใจก่อนการใส่ แนะนำให้ล้างด้วยน้ำสะอาดเพื่อกำจัดฝุ่นและคราบเลือดให้หลุดออกหมดแล้วนำไปต้มในน้ำเดือดก่อนใช้จึงจะดีที่สุดค่ะ แต่หากเป็นการใช้ในช่วงระหว่างวัน อาจทำความสะอาดด้วยสบู่ก่อนใช้งานได้ค่ะ